بررسی مسائل بازاریابی محصولات گلخانه ای در مناطق بیابانی( مطالعه موردی خیارسبز و گوجه فرنگی استان یزد)

با توجه به اهمیت محصولات خیار و گوجه فرنگی گلخانه ای در اقتصاد کشاورزی استان یزد، در این تحقیق با استفاده ازمطالعات میدانی و تکمیل پرسشنامه و مصاحبه حضوری با 67 تولید کننده، 8 عمده فروش و13 خرده فروش در سال های 90-1389 بر اساس روش نمونه گیری سیستماتیک مسائل و مشکلات مختلف بازاررسانی داخلی محصولات خیار و گوجه گلخانه ای بررسی گردیده است. در این راستا ضمن شناسایی مسیرهای بازاررسانی، حاشیه بازار عمده فروشی و خرده فروشی با استفاده از مدل اضافه-بها(mark-up model) و کارائی بازار با استفاده از روابط ارائه شده توسط شفرد و فوترل) shefferd & footrel ( محاسبه گردید. بر اساس نتایج بدست آمده نوسان قیمت و شفاف نبودن بازار مهمترین مشکلات تولید کنندگان در زمینه بازار این محصولات است. بازار داخلی محصولات گلخانه ای خیار سبز و گوجه فرنگی مسیر ساده ای دارد. سود خالص عملیات بازاریابی تولید کننده خیار گلخانه ای450 ریال و گوجه فرنگی850 ریال می باشد. حاشیه بازاریابی عمده فروشی، خرده فروشی و کل به ترتیب برای خیار گلخانه ای 2000،4000،6000 و برای گوجه فرنگی گلخانه ای 2500، 4500، 7000 ریال است. بررسی میزان حاشیه های بازاریابی نشان می دهد که میزان این حاشیه ها خصوصا حاشیه خرده فروشی بطور نسبی زیاد و برای گوجه فرنگی بیش از خیار است و سهم تولیدکننده، عمده فروشی و خرده فروشی از قیمت پرداختی مصرف کننده برای خیار گلخانه ای به ترتیب 5/55، 85/14، 65/29 و برای گوجه فرنگی به ترتیب 1/61،9/13 و 25 درصد می باشد. بالاترین کارائی بازار در مسیر گلخانه دار، عمده فروش، میدان میوه و تره بار سایر استان ها، خرده فروش و مصرف کننده می باشد. در این مسیر کارائی فنی خیار7/90 و گوجه فرنگی91 درصد، کارائی قیمتی خیار 5/69 و گوجه فرنگی79 درصد و کارائی بازاریابی خیار 60 و گوجه فرنگی 70 درصد بدست آمده است.